moi-antenna-view-atmospheric-limb-surface-features-CNSA-PEC-feb2021-4-crop-879x485.jpg

سهل اوتوبيا هو بحيرة نشأت نتيجة اصطدام قديم من كويكب أو مذنب، وهو أيضاً الموقع الذي هبطت فيه المركبة الأمريكية فايكينغ 2 عام 1976، ستبدأ العربة "جوجونغ" قريباً بمهمة تستمر لمدة 90 يوماً مريخياً، أو 92 يوماً أرضياً، وستعتمد على المركبة المدارية تيانون1 كمحطة إرسال للتواصل مع الكرة الأرضية. في المقابل ستقوم المركبة نفسها بإجراء بعض التجارب، ومن المتوقع أن تعمل لمدة سنة مريخية كاملة. ستستعمل تيانون 1 راداراً شبيهاً من أجل مسح التشكيلات الجيولوجية الخاصة بالمريخ، وكذلك المجال المغناطيسي والغلاف الأيوني للمريخ.

utopia-planitia-tianwen-1.jpg.jpg

PIA21635-br2.jpg

حياة على المريخ؟ الإجابة في البحيرة

إذا سارت الأمور كما يجب، ستهبط العربة برسفيرنس في الثامن عشر من شباط 2021 في موقع فريد من نوعه يسمى فوهة جيزرو، والتي يبلغ قطرها نحو 50 كم. في عام 2007 لاحظت المركبة المدارية لاستكشاف المريخ التابعة لناسا، أو MRO، رواسب صلصالية في فوهة البركان. هنا على الكرة الأرضية، تتكون هذه الرواسب نتيجة التجوية المائية. منذ ذلك الحين تم جمع أدلة أخرى تؤكد أن الفوهة كانت في السابق بحيرة بعمق 250 متراً، ولذلك حظيت بإسم جيزرو (البحيرة) باللغات السلافية.

24729_PIA23518-Mars-landing-sites-web.jpg

فوهة البركان نفسها نشأت نتيجة اصطدام كويكب، ولكن في الماضي الدافئ والرطب للمريخ – امتلأت الفوهة بالماء. ستدرس العربة الممران اللذان نشئا من نهرين قديمين قادا المياه إلى البحيرة من الشمال والغرب، وإذا افترضنا إنه كانت هناك حياة عضوية أو مجهرية على وجه الكوكب - سواء في البحيرة نفسها أو على ضفاف الأنهار التي أدت إلى البحيرة، فربما تم الاحتفاظ بها في الصلصال على شكل أحافير. كما في الأحافير التي نجدها على كوكب الأرض، إذ ربما تكون قد تجمعت في قاع البحيرة ثم طمرها الطين.

بحسب دراسة أجرتها جامعة براون عام 2015، امتلأت البحيرة بالماء مرتين على الأقل عبر تاريخ المريخ.  جفت البحيرة نهائياً قبل 3.5 إلى 3.9 مليار سنة. الهدف الأساس للعربة الفضائية برسفيرنس هو فحص رواسب الطين والبحث فيها عن أحافير مجهرية. لذلك يفترض العلماء بأنه لو كانت هناك حياة ميكروسكوبية على المريخ في ذلك الحين، فإن بقاياها ستكون قد حفظت في الطين.

898px-260184-JezeroCrater-Delta-Full.jpg

640px-PIA22907-Mars-LakeJezero-ArtistConcept-20181213.jpg

تشمل العربة الثقيلة، والتي يبلغ وزنها 899 كغم، ذراعاً ذي خمسة مفاصل بطول 2.1 متر، يسمح لها باختراق رواسب الصلصال – وباستخدام رادار تحت أرضي يمكنها معرفة أماكن وجود الرواسب المهمة من ناحية جيولوجية تحت السطح. ما لا يقل عن 23 كاميرا من أنواع مختلفة، بما فيها كاميرا بالأشعة السينية وأشعة فوق بنفسجية (UV)، ستساعد برسفيرنس في التعرف على الآثار البيولوجية مثل المركبات العضوية في الصلصال.

كما ستحصل العربة على مساعدة إضافية وغير متوقعة من المروحية الآلية انجنيوتي. وهي المركبة الطائرة الأولى في التاريخ التي ستعمل خارج الكرة الأرضية. تعمل المروحية الصغيرة بمجموعتين من شفرات الذيل (راوتر) واحدة فوق الأخرى وباتجاه معاكس، بقطر 1.1 متر لكل منهما من أجل الارتفاع في الغلاف الجوي الرقيق للمريخ، والذي يساوي 1% فقط من حجم الغلاف الجوي للكرة الأرضية. هذا الغلاف الجوي الخفيف يشبه الغلاف الجوي على ارتفاع نحو 30 كم في الكرة الأرضية. فيما بلغت النقطة الأعلى التي وصلت إليها أي مروحية على الإطلاق نصف هذا الارتفاع. من أجل ذلك توجب على ناسا اختراع المروحية من جديد، بوزن لا يزيد عن 1.8 كغم (وزن حاسوب محمول متوسط) وشفرات تدور بسرعة غير عادية تسمح بدفع الهواء قليل الكثافة نحو الأسفل. من أجل المقارنة، يمكن لشفرات انجنيويتي أن تصل إلى 2900 دورة في الدقيقة، مقارنة بنحو 500 دورة في الدقيقة للمروحيات العادية على الكرة الأرضية.

640px-PIA23882-MarsHelicopterIngenuity-20200429_(trsp).png

الهدف الرئيس لانجنيوتي سيكون إثبات أنه يمكن بالفعل استعمال المروحيات من أجل مسح سطح المريخ. بشكل عام، يمكن لمروحيات مثل انجنيويتي أن تصور السطح بدقة أفضل بعشر مرات من الأقمار الصناعية التي تدور حول الكوكب الأحمر. ولكن إضافة إلى إثبات قدرتها، فإنها ستساعد أيضاً العربة الفضائية في اكتشاف المواقع التي لا تلتقطها كاميراتها، مثل الرواسب الغريبة خلف الصخور الكبيرة. في المجمل، ستعمل المروحية لمدة 30 يوماً، ستنفذ خلالها خمس طلعات. ومن المتوقع أن تستغرق كل طلعة أقل من 3 دقائق، ترتفع فيها المروحية حتى 10 أمتار فوق السطح.

إعادة العينات من المريخ إلى الكرة الأرضية

في عام 1976، التقطت مركبتا فايكنغ حفنات من التربة، وسخنتها لاكثر من 500 درجة وحللت الأبخرة على أمل اكتشاف بقايا كائنات مجهرية. النتائج لم تكن حاسمة وبقيت التجربة مصدر خلاف حتى يومنا هذا. ولكن في 1996 أعلن الرئيس بيل كلينتون من حديقة البيت الأبيض أنه قد عُثر على نيزك من المريخ يحتوي على ما يبدو على أحافير لبكتيريا من المريخ. بالنظر إلى الوراء تبين أن المؤتمر الصحفي كان سابقاً لأوانه: لا يوجد حتى الآن اتفاق بين جمهور العلماء حول مسألة إن كانت الشقوق الدقيقة في النيازك القديمة هي أحافير لحياة مجهرية من المريخ، أم تلوث من بكتيريا أرضية، أو تشكيل جيولوجي طبيعي. 

هذه المرة، لن تطلق ناسا على الأغلب أية تصريحات درامية – حتى لو وجدت أحافير على المريخ. في الواقع، ستقوم العربة برسفيرنس بتغليف كل اكتشاف مهم لمهمة مستقبلية تعيد العينات المثيرة للتحليل الشامل على الكرة الأرضية. إذا تم ذلك كما هو مخطط له، فإن مهمة مشتركة لوكالتي الفضائية الأمريكية والأوروبية ستنطلق نحو المريخ في عام 2026، وستهبط في فوهة جيزرو عام 2028، وستجمع العينات وتحضرها إلى الكرة الأرضية عام 2032. من المتوقع أن تستمر برسفيرنس في العمل لمدة 14 سنة على الأقل، بحيث يمكنها مساعدة المهمة المستقبلية في جمع العينات التي غلفتها وإحضارها إلى الصاروخ.

lucy_final_logosv.jpg

لوسي في السماء

سميت مركبة الهبوط لوسي، والتي سيتم إطلاقها في تشرين الأول 2021، على اسم الحفرية الأكثر شهرة في العالم - لوسي، وهي هيكل عظمي لكائن شبه بشري عاش قبل 3.2 مليون سنة (تم اقتباس تسمية الهيكل العظمي بالطبع من أغنية لفرقة البيتلز، Lucy in the Sky with Diamonds). وكما علمتنا لوسي الكثير عن أصل الإنسان، يأمل العلماء أن تعلمنا مركبة الهبوط لوسي المزيد عن نشأة النظام الشمسي.

ستكون رحلة لوسي في السماء، والتي ستستمر 12 عامًا، رحلة غير مسبوقة. سيتم إطلاقها إلى نقاط لاغرانج 4 و 5 بالقرب من المشتري. نقاط لاغرانج هي خمس نقاط ثابتة من حيث الجاذبية تتشكل بين أي جسمين اعتمادًا على كتلتيهما. في هذه النقاط، تتعادل قوى الجاذبية المتعاكسة بطريقة تسمح لجسم ثالث أصغر بالبقاء في مكانه بينها دون الوقوع في إحداها. الكويكبات العالقة في نقاط لاغرانج بين كوكب المشتري والشمس تسمى كويكبات طروادة.

ta010359_lucy3-b-orbit-crop.jpg

هناك أيضًا كويكبات عالقة في نقاط لاغرانج حول الكرة الأرضية، أي تلك العالقة على مسافة كبيرة ولكن ثابتة منا. ومع ذلك، ونظرًا لأن كوكب المشتري هو أكبر كوكب في النظام الشمسي، فإنه يمتلك مجموعة أكبر من الكويكبات في مجال الجاذبية الخاص به. بحسب التقديرات فإن هناك ما لا يقل عن 600000 كويكب بقطر يبلغ كيلومتر واحد أو أكثر في مجالي جاذبية كوكب المشتري لاغرانج 4 و 5. من اجل المقارنة فقط، فهذا إلى حد ما هو عدد الكويكبات الموجودة في جميع أنحاء حزام الكويكبات المركزي بين كوكب المشتري والمريخ. وعلى عكس حزام الكويكبات الذي حظي بالفعل بعدد من الزيارات، لم تستكشف أي مركبة فضائية حتى الآن سحب طروادة حول كوكب المشتري.

السؤال المثير للاهتمام هو مسألة نشأة كويكبات طروادة. هل تشكلت بالقرب من كوكب المشتري أم أنها نشأت في حزام "كويبر" في أطراف النظام الشمسي ثم سحبها مجال جاذبية المشتري؟ وإذا كان الأمر كذلك، فهل يمكنها أن تخبرنا شيئًا عن أصل النظام الشمسي، أي عن القرص الأصلي من الغاز والغبار الذي تشكلت منه الشمس وبقية الكواكب؟

إلى الجهة الأخرى من النظام الشمسي

سيتم إطلاق لوسي على متن صاروخ حمل من نوع أطلس 5. وسيمر المسبار بجانب الكويكب "دونالد جونسون" (على اسم العالم الأحافير الذي اكتشف المحفورة لوسي) في حزام الكويكبات. وذلك قبل أن يصل إلى الكويكب الطروادي في نقطة لاغرانج 4 حول المشتري في عام 2027 – هناك سينتقل بين أربعة كويكبات. في عام 2028 ستندفع المركبة عائدة باتجاه الشمس وستجري مناورة اندفاع بالجاذبية حول الكرة الأرضية. ستسمح لها السرعة الزائدة بالتحليق إلى الجانب الآخر من النظام الشمسي - إلى نقطة لاغرانج 5 لكوكب المشتري، حيث ستزور كويكبًا مزدوجاً (كويكبان يدوران حول بعضهما البعض). في هذه المرحلة، ستنتهي المهمة الرسمية، ولكن طالما استمرت لوسي في العمل - ستستمر في الطيران ذهابًا وإيابًا بين النقطتين لاغرانج 4 و 5، بحيث تكمل دورة واحدة كهذه كل ست سنوات.

ترغبون بمعرفة المزيد؟ ستفرحون بمعرفة أن وكالة ناسا تعمل على مهمة مثيرة أخرى لدراسة الكويكبات: المركبة المدارية سايكي، والتي سيتم إطلاقها عام 2022 إلى كويكب سايكي في حزام الكويكبات. هذا الكويكب هو أحد أكبر عشرة كويكبات في حزام الكويكبات، ولا يتكون من الجليد أو الصخور، بل من المعدن. ستصل المركبة المدارية سايكي إلى عالم الحديد والنيكل هذا في عام 2026 وستدرس تكوينه الغريب لمدة ما يقرب من عامين.

PSYCHECLOSEUP0718-1024x791.jpg

640px-Yulia_Peresild,_March_2013.jpg

שיפנקו ופרסילד עוברים בימים אלה הכשרה מזורזת בת שלושה חודשים במרכז להכשרת קוסמונאוטים ע"ש יורי גגרין בסטאר סיטי שפאתי מוסקבה, והם צפויים להמריא לתחנת החלל הבינלאומית במסגרת משימת ISS-66, המשובצת לשיגור ב-5 באוקטובר. הקוסמונאוט אנטון שקפרלוב ישמש כמפקד המשימה – ובהמשך גם כשחקן בסרט – וישהה בתחנה במשך כחצי שנה. הבמאי והשחקנית, לעומת זאת, יחזרו כעבור שבועיים. בזמן הזה, שיפנקו מקווה לצלם בין 35 ל-40 דקות של סצנות בחלל, ובהמשך לצלם את הסצנות שמתרחשות בכדור הארץ. הסרט ישודר בטלוויזיה הרוסית בסוף 2022, לכל המוקדם.

סרט עלילתי על חשבון אסטרונאוטים

לא כולם אוהבים את היוזמה של רוסקוסמוס, בראש ובראשונה מדענים רוסים שהיו מעדיפים להקצות את המשאבים היקרים של טיסה לחלל לעריכת ניסויים במיקרו-כבידה. למעשה, רוסקוסמוס נאלצה לפטר את הקוסמונאוט סרגיי קריקאליוב, לשעבר שיאן העולם בשהייה בחלל (803 ימים) ובהווה מנהל מרכז גגרין להכשרת קוסמונאוטים. קריקאליוב, גיבור רוסי ובעל עמדה בכירה בסוכנות החלל, הביע התנגדות פומבית לרעיון הסרט – והועבר מתפקידו. מאז קריקאליוב חזר לרוסקוסמוס, אבל המקרה הזה מעיד על המתח שנוצר בין הסוכנות למפיקי הסרט, שאחד מהם אינו אלא מנהל רוסקוסמוס בכבודו ובעצמו, דמיטרי רוגוזין.

גם בנאס"א לא נלהבים מרעיון הסרט הרוסי, שכן חללית הסויוז שעתידה להחזיר את הבמאי והשחקנית כעבור שבועיים נועדה בכלל להחזיר את הקוסמונאוט דוברוב והאסטרונאוט מארק ונדה היי לכדור הארץ. הרוסי והאמריקאי היו אמורים להישלח לתחנה לתקופה של שישה חודשים – וכעת יאלצו לשהות בה שנה שלמה.

הבא בתור: טום קרוז

כאמור, הרוסים הם לא היחידים שחשבו לצלם סרט בחלל. סוכנות החלל הרוסית רוסקוסמוס כבר מכרה למיליארד היפני יוסאקו מאזאווה מושבים בחללית סויוז שתשוגר בדצמבר הקרוב לתחנת החלל הבינלאומית – כדי לצלם את המסע ליוטיוב.

בחודש מרץ השנה התפרסם מאזאווה כשהציע שמונה כרטיסים חינם ל"אנשים יצירתיים" לטיסה מסביב לירח בחללית החדשה של ספייס אקס, הסטארשיפ. משימת dearMoon, שתשוגר ב-2023, תהיה המשימה האזרחית הראשונה שתקיף את הירח. מאזאווה הוא אספן אמנות נודע ומתופף לשעבר בלהקת פאנק, שעשה את הונו ממכירת תקליטורים בדואר ואחר כך ברשת. בהמשך פתח את רשת קמעונות האופנה זוזוטאון, כיום הגדולה ביפן, וייסד קרן לאמנות עכשווית שתומכת באומנים צעירים.

dearmoon.jpg

אלא שמאזאווה לא רצה להמתין בסבלנות עד 2023, ועד להשלמת חללית הסטארשיפ, והוא מתכוון לטוס לתחנת החלל הבינלאומית כבר בדצמבר 2021. המיליארדר בן ה-45 קנה שני מושבים בחללית הרוסית סויוז, לעצמו ולעוזר ההפקה שלו יוזו היראנו, במטרה לתעד את המסע ולשתף אותו עם 700,000 העוקבים של מאזאווה ביוטיוב. על המשימה בת השבועיים לתחנת החלל הבינלאומית יפקד הקוסמונאוט אלכסנדר מיסורקין.

מרוסקוסמוס נמסר כי מאזאווה והיראנו כבר עברו את המבדקים הגופניים ונמצאו כשירים לטיסה. החל מהחודש השניים נכנסו גם הם לתוכנית אימונים בת שלושה חודשים במרכז להכשרת קוסמונאוטים ע"ש יורי גגרין בסטאר סיטי. עד היום טסו בסך הכול שמונה תיירים לתחנת החלל הבינלאומית – כולם בחלליות סויוז של סוכנות החלל הרוסית. מאזאווה יהיה הראשון מיפן, וכן הראשון שרוכש שני מושבים על חללית סויוז במקום מושב אחד. ברוסקוסמוס לא פרסמו את המחיר ששילם מאזאווה בעד שני הכרטיסים, אבל ההערכה היא שמדובר ב-20 עד 35 מיליון דולר לכל מושב.

אמנם צוות הצילום הרוסי יגיע לתחנת החלל הבינלאומית לפני מאזאווה והיראנו, אבל מאחר שהסרט הדוקומנטרי של מאזאווה נועד לשידור חי ביוטיוב – הוא מן הסתם יהיה זמן לצפייה קודם לכן. עם זאת, הרוסים תמיד יוכלו לטעון לתואר הסרט העלילתי הראשון שצולם בחלל.

אך נראה כי הסיבה העיקרית לדחיפות ברוסיה לצלם סרט בחלל היא אינה הפרויקט האמנותי של מאזאווה, אלא סרט האקשן של דאג לימן בכיכובו של טום קרוז.

גם לימן וקרוז, ששיתפו פעולה בעבר בסרטי אקשן כמו "קצה המחר", צפויים לצלם סרט בתחנת החלל הבינלאומית. השניים ישוגרו לתחנת החלל על גבי חללית מסוג דרגון של חברת ספייס אקס – אבל כפי הנראה רק בסתיו 2021, במסגרת המשימה השנייה של חברת אקסיום ספייס. על המשימה תפקד האסטרונאוטית פגי ויטסון והטייס יהיה ג'ון שופנר. לחלופין, לימן וקרוז עשויים לטוס רק במשימה הבאה, ואת מקומם יתפוס המנצח בתוכנית הריאליטי של ערוץ דיסקברי: "מי רוצה להיות אסטרונאוט?"

tomcruise.jpg

8271720945_95d1f90d13_c.jpg

נרתמים למאמץ הרפואי

המחסור בחמצן נוזלי משפיע גם על שרשראות הייצור והאספקה של חומרים אחרים הנחוצים לתעשיית החלל, כמו חנקן נוזלי. ב-27 באוגוסט הודיעה נאס"א על דחייה של שבוע בשיגור הלוויין הסביבתי לנדסט 9 על גבי משגר מסוג אטלס 5 של חברת ULA מבסיס חיל האוויר האמריקאי ונדנברג שבקליפורניה. לפי סוכנות החלל, המחסור במשאיות שישנעו את החנקן לבסיס הוביל לדחיית השיגור ל-23 בספטמבר, לכל המוקדם.

מאחר שמדובר בחומר דליק ונפיץ מאוד, העברת חמצן נוזלי מאתרי הייצור לאתרי הצריכה – כמו בתי חולים ונמלי חלל – נעשית במשאיות מיוחדות הנהוגות בידי נהגים שעוברים הכשרה להובלת חומרים מסוכנים. אותם נהגים מסיעים גם חנקן נוזלי, אף הוא כימיקל חשוב לבעירה רקטית. למרות שאין כל מחסור בחנקן, הביקוש הגבוה לחמצן רפואי הביא חברות שינוע להמיר משאיות להובלת חנקן למשאיות להובלת חמצן – ואין מי שיוביל את החנקן הנוזלי לאתרי השיגור. 

landsat9_still_sw2_print_0.jpg

neo-surveyor-web_pn6ZYD6.width-1320.jpg

بالطبع، لا يكفي التعرف على التهديد مسبقاً، بل يجب أيضاً معرفة كيفية التعامل معه. حتى في هذا المجال سجلت وكالات الفضاء المختلفة تقدماً ملحوظاً، حيث تعمل ناسا هذا العام على إطلاق مهمة Double Asteroid Redirection Test، أو DART، والتي ستحاول إزاحة كويكب صغير عن مساره  من خلال اصطدامات عالية الطاقة. بعد ذلك ستقوم وكالة الفضاء الأوروبية بإطلاق قمر صناعي لقياس التغير الفعلي على مسار الكويكب.

"خريطة كنز" لمواقع التعدين

لكن الكويكبات هي ليست مجرد صخور مخيفة يمكنها أن تدمر البشرية – بل يمكنها أيضاً أن تدفع بالبشرية إلى الأمام. تمر الأجسام الهائلة مثل الكرة الأرضية بعملية فصل لمكوناتها، أو ما يسمى بتباين الأجرام، حيث تغوص العناصر الثقيلة نحو نواة الكوكب بينما تطفو العناصر الأخف نحو السطح. لهذا السبب تعتبر كمية المعادن التي نقوم باستخراجها مثل الحديد والنيكل ضئيلة مقارنة بالكمية الموجودة في أعماق الأرض. في المقابل، في الأجسام الأصغر مثل الكويكبات يكون توزيع العناصر منتظمًا، ويمكن العثور على المعادن النادرة والثمينة حتى على السطح.

فمثلاً، في كانون أول 2020 أعاد المسبار الياباني هيابوسا 2 بنجاح إلى الكرة الأرضية 5.4 غرام من عينات للتربة وما تحت التربة من كويكب "ريوغو" القريب من الأرض. وعندما تم تحليل العينات قدّر العلماء بأن الكويكب يحتوي على ما قيمته 80 مليار دولار من النيكل والحديد والكوبالت. وتعتبر المعطيات التي جمعها هيابوسا 2 ذات قيمة كبيرة بالنسبة للشركات التي تطمح لأن تقوم يوماً ما بالتعدين بحثاً عن المعادن النادرة في الكويكبات.

بالإضافة لذلك، يُظهر تحليل الضوء الذي تعكسه الكويكبات أنه في حين أن 90٪ منها هي في الغالب صخور، فإن حوالي 10٪ منها عبارة عن كتل معدنية نقية. وهذه النسبة أكبر بكثير في الكويكبات من النوع M، أي "المعدنية"، ولكن وفقًا لإحدى النظريات، فإن هذه الكويكبات هي قطع محطمة انفصلت عن أنوية كواكب قديمة، أو كواكب مصغرة، مرت بعملية فصل لمكوناتها قبل أن تتفكك. أكبر كويكب من النوع M هو كويكب سايكي، والذي تقدر قيمة ما يحتويه من المعادن النادرة مثل الذهب بنحو 10 كوادريليون دولار. تخطط ناسا في العام المقبل لإطلاق مركبة فضائية إلى كويكب سايكي، وهي أول مهمة في التاريخ نحو عالم معدني، من أجل فحص ما إذا كان الكويكب بالفعل هو نواة عارية لكوكب قديم.

NEO-1_art_image-879x485.jpg

بالتوازي مع البحث العلمي، بدأت شركات تجارية بالفعل بخطوات أولى نحو تحويل الحلم إلى حقيقة. في شهر حزيران من هذا العام، أطلقت الصين قمرًا صناعيًا تجاريًا يسمى يانغوانغ 1. تم تصميم هذا القمر الصناعي الصغير، وهو أول تلسكوب بصري في تاريخ الصين، لرسم خريطة لتوزيع الكويكبات القريبة من الأرض بحسب الضوء والأشعة فوق البنفسجية الناشئة عنها. لكن القمر الصناعي لم يكن مبادرة من الحكومة الصينية، بل من شركة خاصة ناشئة تسمى "اوريجين سبيس". تم إطلاق يانغوانغ 1 من أجل رسم "خريطة كنز" لمواقع التعدين المحتملة. قبل شهر، في نيسان، أطلقت الشركة الصينية "أوريجين سبيس" مسبار الفضاء NEO-1، وهو أول مركبة فضائية مصممة لدراسة الجدوى التكنولوجية والهندسية للتعدين على الكويكبات. حيث سيحاول المسبار تفكيك قطعة صغيرة من كويكب والتقاط هذه القطعة باستخدام شبكة.

boaz_furman.jpg

"אנחנו גאים לשתף פעולה עם סוכנות החלל הישראלית, ומצפים לשיגור המשימה, אשר תציג את  יכולות המחשוב המתקדמות שלנו בחלל", אומר אבי שבתאי, מנכ"ל רמון ספייס. "אנחנו ממשיכים לפתח ולקדם את מערכות מחשוב החלל המתקדמות שלנו, אשר יתנו מענה למשימות הרבות הצפויות בעתיד".

"משימות חלל דורשות גמישות ואמינות כמו אלו הקיימת על כדור הארץ", אומר אבי בלסברגר, מנהל סוכנות החלל הישראלית. "התרשמנו מאוד מיכולות המחשוב של רמון ספייס ואנחנו רואים בה שותפה מהימנה. אנו מאמינים ובטוחים שטכנולוגיית החלל המתקדמת של רמון ספייס, תקבע את הכיוון לעתיד המחשוב בחלל ותחולל מהפכה בתחום יישומי החלל הדיגיטליים".

קראו עוד:

• פיתוח אנטנות חלל מתקדמות- NSLComm
• רמון ספייס: הדור הבא של המחשוב בחלל
• קראו על החללית סולאר אורביטר שנשלחה לחקור את השמש ונושאת את הטכנולוגיה של רמון ספייס
• ב-25.5.21 השלימה רמון ספייס גיוס של 17.5 מיליון דולר

Earth_horizon_and_International_Space_Station_solar_panel_array_(Expedition_17_crew,_August_2008).jpg

כדי לסבר את האוזן, פרויקט שכזה יהיה חסר תקדים בהיקפו בתולדות החלל, ויצריך תשתית בהיקף של כ-10,000 טון, שישוגרו ביותר ממאה שיגורים על גבי המשגר הסופר-כבד לונג מארץ' 9 ויורכבו במסלול. לשם השוואה, תחנת החלל הבינלאומית, המבנה היקר ביותר שנבנה בהיסטוריה, שוקלת כ-450 טון "בלבד". מטרת פרויקט הקרן הלאומית למדע אפוא היא לחקור חומרים קלים במיוחד, שיפחיתו את המספר הכולל של השיגורים הנדרשים לבניית תחנת הכוח הסולארית הראשונה בחלל החיצון. המחקר הבסיסי מתוקצב ב-2.3 מיליון דולר.

חשמל מהחלל 

"היתרונות של הצבת תחנת כוח סולארית בחלל הם ברורים", אומר פרופ' ג'פרי גורדון מהמחלקה לאנרגיה סולארית ופיזיקה סביבתית באוניברסיטת בן גוריון בנגב. "ראשית, ניתן לספק את החשמל כל הזמן, 24 שעות, כל ימות השנה. אין יום ולילה ואין עננים. לכן כבר מדובר על תפוקת חשמל גבוהה פי שניים לפחות. אבל למעשה התפוקה תהיה גבוהה עוד יותר, שכן האטמוספרה שלנו בולעת ומפזרת את קרינת השמש. כאן בכדור הארץ שיא יחידות הוואט למטר מרובע ביממה אחת הוא 1,000, וזה השיא. באקלים בהיר, אנחנו מדברים על 200 וואט בממוצע ל-24 שעות, שכן מחציתן לילה כמובן. בחלל יחידות הוואט למ"ר עומדות על 1,400 קבוע. בפועל, זה אומר שתאים פוטו-וולטאיים בחלל יעילים פי שבעה מאשר על הקרקע".

בשנה שעברה שיגרה נאס"א תאים פוטו-וולטאיים חדישים מתכנונו של פרופ' גורדון לתחנת החלל הבינלאומית – והוא מבהיר כי אין כל הבדל טכנולוגי עקרוני בין פאנל סולארי בנגב לפאנל סולארי בחלל.

"הפאנלים הסולאריים בחלל פועלים בדיוק כמו הפאנלים בכדור הארץ: הם ממירים את קרינת השמש לחשמל בזרם ישר, כלומר ל-DC. בשלב השני יש צורך להמיר את הזרם הישיר לזרם חילופין, AC, ולשדר אותו עם אנטנה כקרינת מיקרו חזרה לכדור הארץ. על פני הקרקע, צריך אנטנה שתמיר אותו חזרה מקרינת מיקרו לחשמל. בכל המרה כזאת נאבד חלק מהזרם – בהמרה מחשמל למיקרו וחזרה לחשמל בערך מחצית – אבל כל הטכנולוגיות הללו קיימות. כמובן, שידור המיקרו מהחלל לאנטנה בכדור הארץ חייב להיות מדויק, אחרת יש סכנה לסביבת האנטנה, אבל זאת בעיה פתירה לחלוטין".

למרות היתרונות המובהקים, פרופ' גורדון סקפטי מאוד לגבי התוכניות הסיניות. "הרעיון להציב תחנות כוח סולאריות בחלל פורסם כבר לפני שישים שנה על ידי מדענים אמריקאים בז'ורנלים המובילים בעולם. הבעיה הגדולה היא המחיר, שיהיה אסטרונומי לעומת תחנה כזאת במדבר. בעיה נוספת היא התחזוקה. אם משהו משתבש בכדור הארץ שולחים טכנאי, ותוך זמן קצר הבעיה נפתרת. בגובה של 36,000 ק"מ, זה סיפור אחר לחלוטין. ההשקעה הראשונית בעלות השיגור וההרכבה, וההשקעה המשנית בתחזוקה, הן פשוט לא ריאליות. עובדה שנאס"א שוקלת את הרעיון הזה כבר כמה עשורים ולא מוציאה אותו לפועל, כי המחיר יהיה אדיר". 

"לעומת זאת", מוסיף פרופ' גורדון, "האמריקאים רוצים ליישב את הירח בתוכנית ארטמיס, וכך גם סין, הודו, רוסיה והאיחוד האירופי, ואנחנו במעבדה שלי עובדים עם החברה הישראלית הליוס בנושא. בירח אנחנו נראה תחנות כוח סולאריות, אבל כמובן שהתצרוכת תהיה נמוכה בהרבה, לא יותר מקילו וואטים בהתחלה. אני לא רואה עתיד רציני לגיגה וואטים שמשודרים במיקרו מהחלל לכדור הארץ".